Międzyrzecki Rejonu Umocnień to niewątpliwie jedna z największych turystycznych atrakcji Ziemi Lubuskiej. Ten jeden z najciekawszych i największych obiektów pomilitarnych w Europie powinien znaleźć się na mapie wakacyjnych wypraw turystycznych godnych zobaczenia. Międzyrzecki Rejon Umocnień to potężny system poniemieckich fortyfikacji, wybudowany w latach 30 tych XX w. na pograniczu niemiecko – polskim, stanowiący element tzw. Ostwall – wału wschodniego. Pomiędzy Odrą i Wartą na odcinku około 100 km wzniesiono tu schrony bojowe.
Część obiektów jest udostępnionych do zwiedzania dla turystów. Największą atrakcję stanowi kompleks podziemny, do którego dostęp stanowią różne warianty trasy. Dla najbardziej wytrwałych i zainteresowanych historyczną wartością Międzyrzeckiego Rejonu Umocnień przewidziano długą trasę, liczącą 3 km. Mniej wytrwali mogą obejrzeć wszystko podczas zwiedzania krótkiego wariantu wycieczki o długości 1,5 km, a także warianty na życzenie i liczne trasy naziemne. Ponadto w Pniewie znajduje się skansen sprzętu wojskowego, sala wystawowa, w której zgromadzono liczne eksponaty związane z historią i przyrodą Międzyrzeckiego Rejonu Umocnień, a od lipca 2005 działa podziemna drezyna.
Wprawdzie nocleg w takim miejscu mógłby okazać się ekscytującym przeżyciem, to jednak sporo emocji dostarcza dzienne zejście pod ziemię. Dla własnej wygody poruszania się po podziemnych i nieoświetlonych korytarzach dobrze zabrać ze sobą latarkę. W podziemiach panuje stała całoroczna temperatura 10-12°C. Nawet w wakacje, dobrze mieć ze sobą sweter.
Specjalne atrakcje:
Warto wiedzieć, że podziemia Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego są niezwykłą ciekawostką przyrodniczą. A to przez fakt, iż znajduje się tu największe i najważniejsze zimowisko nietoperzy w Polsce. Co roku zimuje tu od 20 000 do 30 000 osobników należących do 12 gatunków. Jest to największa w Środkowej Europie zimowa kolonia tych ssaków. W sierpniu 1980 w części podziemi o powierzchni 2.5 ha utworzono rezerwat „Nietoperek”, a w grudniu 1998 r. Rozporządzeniem Ministra OŚZNiL powołano rezerwat „Nietoperek II”, obejmując tym samym ochroną całość Międzyrzeckiego Rejonu Umocnień.
Fascynaci militariów na pewno docenią fakt, iż na terenie Rejonu organizowane są Zloty Pojazdów Militarnych.
Historia
Podziemia Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego (MRU) zaliczają się do bezcennego zabytku sztuki fortyfikacyjnej XX w. w Polsce. Ich wartość doceniana w Europie, sprawia, że jest to najatrakcyjniejszy obiekt krajoznawczy Ziemi Międzyrzeckiej.
Po I wojnie światowej niemiecka doktryna wojenna zakładała, że Francja, to państwo, które będzie pierwszym przeciwnikiem Niemiec. Taka filozofia zmuszała do stworzenia odpowiednich zabezpieczeń przed wojną. Rozważnie trzeba było zabezpieczyć się przed Polską, która jako sojusznik Francji zobowiązywała się do ataku na Niemców ze strony wschodniej.
Od tej właśnie strony w roku 1932 rozpoczęto prace fortyfikacyjne. Już w rok później powstawały dzieła fortyfikacyjne w Prusach Wschodnich, na Pomorzu i Śląsku. Ponieważ ostateczna koncepcja ufortyfikowania kierunku berlińskiego nie była jeszcze gotowa, postanowiono prowizorycznie zamknąć tzw. Bramę Lubuską Linia Zapór Niesłysz – Obra. Przyjęto, że najbardziej bezpieczny będzie system zapór w postaci uregulowanych cieków wodnych.
Tymczasem w maju 1935 r. ostateczny plan fortyfikacji przedstawiono i pozostawiono decyzji Adolfowi Hitlerowi, ówczesnemu Zwierzchnikowi Sił Zbrojnych Rzeszy. Mimo przewidywanych ogromnych kosztów budowy Hitler, zafascynowany projektem, zaakceptował plan budowy. Prace przygotowawcze do budowy MRU rozpoczęto wiosną 1936 roku. Ostatecznie do wybuchu wojny Niemcy na całej około stukilometrowej linii Międzyrzeckiego Rejonu Umocnień zdążyli wybudować 106 bunkrów, w tym 21 połączono wspólną siecią podziemnych tuneli o łącznej długości ponad 30 kilometrów i głębokości do 40 metrów co stanowiło zaledwie 30% pierwotnego planu.
W okresie wojennym Międzyrzecki Rejon Umocnień wykorzystywany był jako podziemne fabryki. Firma Daimler – Benz produkowała tam części do silników samolotowych.
Fortyfikacje Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego zostały zdobyte przez wojska radzieckie na przełomie stycznia i lutego 1945 roku. Rosjanie zajęli całą potężną linie fortyfikacyjną w ciągu zaledwie 3 dni.
Obecnie Międzyrzecki Rejon Umocnień stanowi największą atrakcję Ziemi Lubuskiej odwiedzaną przez turystów z całego świata.
Dni i godziny otwarcia
Obiekt Międzyrzecki Rejon Umocnień jest czynny przez cały rok w następujących terminach:
- od 1 października do 1 kwietnia codziennie (z wyjątkiem poniedziałków) od 10.00 do 15.00. Ostatnie zejście do podziemi możliwe jest o godz. 14.00na trasę krótką.
- weekendy – stałe godziny zwiedzania o 11.00 (trasa 2,5 godz.) i 14.00 (trasa 1,5 godz.) oraz w innych godzinach po zebraniu grupy min. 25 osobowej.
- w dni powszednie po zebraniu grupy min. 25 osobowej, jednak nie później niż po 1,5 godziny od chwili wykupienia biletu.
- od 1 kwietnia do 30 września (z wyjątkiem wakacji) codziennie od 10.00 do 17.00. ostatnie zejście do podziemi możliwe jest o godz. 16.00 na trasę krótką.
- weekendy – stałe godziny zwiedzania o 11.00 (trasa 2,5 godz.) i 14.00 (trasa 1,5 godz.) oraz w innych godzinach po zebraniu grupy min. 25 osobowej.
- w dni powszednie po zebraniu grupy min. 25 osobowej, jednak nie później niż po 1,5 godziny od chwili wykupienia biletu.
- od 1 lipca do 31 sierpnia codziennie
- Zejścia do podziemi będą odbywały się co godzinę
- Trasa długa (do 2,5 godz.) o godz. 11.00, 13.00 i 15.00
- Trasa krótka (do 1,5 godz.) o godz. 12.00, 14.00, 16.00
- *Turysta indywidualny to osoba wykupująca bilet wstępu i decydująca się na oczekiwanie na przydział przewodnika, który następuje w wyznaczonej wyżej godzinie lub w momencie zebrania się grupy 25 osób (jednak nie później niż po 1,5 godziny od chwili wykupienia biletu). Do grupy przydzielany jest przewodnik w języku polskim.
- Do grup liczących poniżej 25 osób, które nie chcą oczekiwać 1,5 godz. może zostać przydzielony przewodnik (jeśli jest „wolny”) po opłaceniu usługi przewodnickiej w wysokości 45 zł/trasa długa lub 40 zł/trasa krótka
Cennik
Cennik zwiedzania Międzyrzeckiego Rejonu Umocnień:
- Trasa krótka do 1,5h – 12 zł bilet ulgowy, 14 zł bilet normalny
- Trasa długa do 2,5h – 15 bilet ulgowy 17 zł bilet normalny
- Trasy ekstra (dostępne tylko od 15 kwietnia do 30 września) – rezerwacja wyłącznie telefoniczna 95 741 99 99
- Średnia do 4 h -30 zł/osoba + 200 zł opłata przewodnicka/grupa
- Długa do 8 h – 40 zł/osoba+ 300 zł opłata przewodnicka/grupa
Fot. No machine-readable author provided. Akumiszcza assumed (based on copyright claims)., CC BY 3.0, via Wikimedia Commons