Antropologia codzienności Roch Sulima

Fragment

Książka Rocha Sulimy uświadamia, jak bardzo zmienia się świat, w którym żyjemy. Nie tylko w sferze odległych wiadomości płynących z telewizora, ale w sferze najbliższej człowiekowi – w życiu codziennym.


Autor, profesor w Instytucie Kultury Polskiej UW, podkreśla, iż jest „spacerowiczem”, który przechadza się po Warszawie. Ale cóż to za spacerowicz! Zmysł obserwacji nie pozwala mu przejść obojętnie obok napisu na murze, porzuconego wraku samochodu; jego uwadze nie umkną nawet miejscowi pijaczkowie spijający tanie wino za rogiem sklepu. Brzydka, smutna, szara rzeczywistość, która przeciętnego przechodnia napawa znużeniem, staje się dla Sulimy pretekstem do skreślenia niezwykle ciekawych esejów, w których opisuje i interpretuje codzienność ostatnich dziesięciu lat. Okazuje się, iż taka analiza może stać się świetnym kluczem do opowieści o otaczającym nas świecie i o nas samych.
Sulima przyznaje, iż codzienność z reguły nie jest piękna. Jednak mimo swej szpetoty codzienność niesie wiele znaczeń. Trzeba tylko podjąć trud ich odczytania. Wysiłek ten może przynieść niekiedy zaskakujące rezultaty. Świat codzienności ukrywa bowiem drugie dno, w którym królują wyobrażenia, mity i określone wzorce zachowań.
Codzienność to nie tylko świat rzeczy (chociaż te zapewne najłatwiej uchwycić i opisać). To także świat zapachów, smaków i odgłosów. Faktura i twardość pomidora, po który sięgamy na targu, oraz dotyk przedmiotów i szeleszczących opakowań, które przechodzą przez nasze ręce w hipermarkecie, stanowią element naszego codziennego doświadczenia dotykowego. Odgłosy dochodzące z sąsiednich działek na mazurskim letnisku tworzą fonosferę, w której jesteśmy zanurzeni. Smak, który mamy w ustach na myśl o domowych pierogach, jest także elementem świata kultury pełnym istotnych znaczeń. Codzienność jest bogata. Tworzą ją zarówno doświadczenia bezpośrednie, zmysłowe, jak i wielowarstwowe pokłady semantyczne.
Myślę, iż niezaprzeczalną wartością książki jest wspaniały, intensywny i odkrywczy opis codzienności. Autor zdaje się uczyć wnikliwej obserwacji rzeczywistości. Opis codzienności pozwala bowiem uchwycić naszą w niej obecność. W codzienności realizuje się w sposób bezpośredni siła, waga i wartość zmian, w których uczestniczymy.

Anna Niedźwiedź

prof. Roch Sulima – koncentruje swoją uwagę na antropologicznej interpretacji zjawisk kultury współczesnej, kieruje Zakładem Kultury Współczesnej Uniwersytetu Warszawskiego.

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Kraków 2000
© Roch Sulima
144 x 204
196 pages
ISBN 83-233-1339-3
paperback
prawa autorskie dostępne

(wpis archiwalny z 2005r.)