Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, popularnie zwana Jurą Krakowsko-Częstochowską, to jeden z nielicznych w Polsce terenów, charakteryzujących się niebywałą różnorodnością rzeźby terenu.
Właściwie każdy zakątek jest inny i każdy zadziwia. Krajobraz jurajski to mieszanka elementów górskich, surowych skalnych ścian, gór, dolin, wodospadów, źródeł rzek, turni skalnych, jaskiń, przełomów rzek itd. Połączone to wszystko jest z elementami nizinnymi, które tworzą rozległe panoramy, mokradła, piaszczyste wydmy itp. Dla amatorów egzotyki, we wszystko wplątany jest unikatowy na skalę Europy element pustynny. To tu właśnie znajduje się słynna Pustynia Błędowska, niestety obecnie zarastająca roślinnością. Jest to najbardziej znany obszar piaszczysty w Polsce.
Jedną z największych atrakcji Jury jest jej niepowtarzalna przyroda. Co krok napotkać można relikty epoki lodowcowej – endemity, które zadomowiły się tu, jako terenie zbliżonym do górskiego. Na przybywających turystów, ogromne wrażenie robi spotkanie z dzikimi zwierzętami. Najbardziej charakterystycznym zwierzęciem, zamieszkującym Wyżynę Krakowsko-Częstochowską jest nietoperz. To stały domownik niezliczonych grot i jaskiń.
Niemal cały obszar Jury został włączony do Parków Krajobrazowych, a nad najcenniejszym przyrodniczym fragmentem Doliny Prądnika ustanowiono ścisłą ochronę Ojcowskiego Parku Narodowego. Aby uzupełnić ochronę przyrody na Jurze, powstał szereg rezerwatów przyrody, chroniących szczególnie malownicze i cenne fragmenty naturalnego środowiska.
Region Jury ma wiele do zaoferowania. Oprócz niepowtarzalnych walorów przyrodniczo- krajobrazowych powstało tu wiele ośrodków miejskich, z przewagą zabudowy małomiasteczkowej. Obecnie stanowią one idealną bazę wypadową.
Rys historyczny
Obszar Jury stanowi kolebkę ludzkości na ziemiach polskich. Świadczą o tym odkryte na tym obszarze (w okolicach Ojcowa) w jaskiniach najstarsze znane współczesnej nauce szczątki ludzkie na terenie Polski. Dla ludzi pierwotnych istniały tu idealne warunki do życia. Pofałdowana rzeźba terenu oraz mnogość schronisk i jaskiń, które dawały ludziom schronienie, sprawiły, że wkrótce skalne schroniska zaludniły się gromadami ludzkimi. Niemały wpływ na to miało występowanie pod dostatkiem głównego surowca – krzemienia.
W epoce brązu, region stracił na swej atrakcyjności. Ówczesne siedziby ludzkie przeniosły się na tereny bogate w żyzne gleby i z łatwym dostępem do wody.
Prawdziwy zwrot nastąpił w XII-XIV w. Wówczas powstały tu niemal wszystkie istniejące do dziś miasteczka i wsie. Niestety i ten czas rozwoju i passy został przerwany. Przyczyniły się do tego prowadzone przez państwo liczne wojny.
Po II wojnie światowej, tereny Jury Krakowsko-Częstochowskiej, jak reszta kraju zaczęły podnosić się z ruiny.