Przygotowaliśmy dla Was listę najciekawszych zamków na terenie Polski – wybierzcie się w podróż śladami królów, szlachty, arystokratów i poznajcie historie dworskie. Oto atrakcja dla miłośników architektury i historii.
Według obliczeń Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Polsce są 402 obiekty zamkowe, co oznacza, że stanowią one 0,57% ,,zabytków nieruchomych pod względem funkcji pierwotnej”. Co interesujące, prawie ¼ zamków, bo aż 93, znajduje się na terenie Dolnego Śląska.
Najpiękniejsze zamki w Polsce
Zamek w Malborku
Zamek w Malborku to największy zamek gotycki na świecie – cieszy się ogromną popularnością. Arcydzieło architektury obronnej i rezydencjonalnej średniowiecza to obiekt o powierzchni ok. 21 hektarów. Przeniesienie stolicy wielkiego mistrza z Wenecji do Malborka wydarzyło się rok po zdobyciu przez krzyżaków Gdańska. W wieku XIV nadano mu formę trójdzielnego założenia obronnego – wyróżniono Zamek Wysoki (klasztor), Zamek Średni (siedziba wielkiego mistrza i centrum polityczne państwa zakonnego) oraz Przedzamcze (zaplecze gospodarcze).
Zamek w Malborku został wpisany na listę światowego Dziedzictwa UNESCO i robi wrażenie na wszystkich turystach. Dawniej pełnił rolę siedziby stolicy Państwa Krzyżackiego. Był budowany etapami od początku lat 70. XIII w., z czasem stał się głównym elementem systemu warowni w krzyżackich Prusach. Nie został nigdy zdobyty, w 157 roku został natomiast wykupiony przez Kazimierza Jagiellończyka. Jest największym zamkiem ceglanym na terenie Europie, a może nawet w ogóle na świecie, to również jeden z najefektowniejszych zamków jakie przetrwały.
Zamek Królewski na Wawelu w Krakowie
Najbardziej znany zamek w Polsce? Z pewnością jeden z najsłynniejszych i najlepiej rozpoznawalnych, przyciąga rzesze turystów przez cały rok. To również świadek wielkości Polski przed wiekami, ale i jej upadku. Zamek wybudowano na wzgórzu Wawel, stąd potoczna nazwa warowni, roztacza się stąd wspaniały widok.
Zamek Królewski na Wawelu to symbol narodowy, dawniej siedziba królów. Był wiele razy rozbudowywany – zarówno przez polskich władców, jak zaborców, dlatego łączy kilka stylów architektonicznych. Tuż obok niego znajduje się bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława, czyli słynna katedra wawelska i zarazem główna nekropolia w Polsce. To wielowiekowa siedziba królów i ważny symbol polskiej państwowości. Od 1930 roku jest tu jedno z najważniejszych muzeów, przechowuje się tu cenne zbiory, są wystawy stałe i czasowe, organizowane są dodatkowe spotkania i wydarzenia – jak m.in. Wawel o zmierzchu, Lato na Wawelu, zajęcia edukacyjne dla dzieci.
Zamek w Krasiczynie
W Podkarpaciu znajduje się wiele pięknych miejsc i atrakcji, a jednym z nich jest Zespół Zamkowo-Parkowy w Krasiczynie, który można zwiedzać wraz z przewodnikiem. Powstał on na przełomie XVI i XVII wieku i uchodzi za jeden z najcenniejszych zabytków architektury renesansowo-manierystycznej w Polsce. Przez stulecia rezydencja należała do różnych polskich rodów magnackich, m.in. Krasickich, Modrzewskich, Mniszchów-Potockich, a od 1835 roku Sapiehów.
Został on wybudowany na planie czworoboku zorientowanego w 4 strony świata. Są tu cztery potężne baszty (Królewska, Szlachecka, Papieska i Boska) i mury obronne, co świadczy o tym, że obiekt pełnił funkcje obronne, a nie tylko reprezentacyjne – dlatego też jest zamkiem, nie zaś pałacem. To perła renesansu.
Jednak w 1940 roku zamek bardzo ucierpiał i został mocno zniszczony, gdy wojska sowieckie dokonały zniszczeń. Udało się uratować tylko jedną salę, jednak mimo pożarów i wojen, zachował niemal niezmienioną konstrukcję z początku XVII wieku. Zamek otoczony jest parkiem krajobrazowym, jednym z najpiękniejszych w Polsce. Najstarsze założenia parku datuje się na XVII wiek. W parku rośnie ponad 200 gatunków drzew i krzewów pochodzących z całego świata.
Zamek Ogrodzieniec
Jednym z najpiękniejszych i najbardziej okazałych zamków na popularnym Szlaku Orlich Gniazd i zarazem jego symbolem jest Zamek Ogrodzieniec. A dodajmy, że na tej trasie pięknych obiektów jest więcej. Ruiny Zamku Ogrodzieniec to nadal duży obiekt – są wkomponowane w skały wapienne Jury Krakowsko-Częstochowskiej.
Zamek wznosi się na Górze Janowskiego (515m n.p.m.), która jest najwyższym punktem Jury Krakowsko-Częstochowskiej. W XIII wieku, za panowania Bolesława Krzywoustego, wzniesiono tu mury obronne, które zostały jednak zniszczone podczas najazdu tatarskiego w 1241 roku. Później Kazimierz Wielki wybudował w tym miejscu zamek, a po latach rezydencja zyskała miano drugiego Wawelu. Jest tu jednokierunkowa trasa, można wejścia na wieżę kredencerską, z której roztacza się widok na Jurę Krakowsko-Częstochowską, a czasami można zobaczyć nawet zamek w Smoleniu.
Zamek w Golubiu-Dobrzyniu
Jest to zamek krzyżacki wybudowany na przełomie XIII i XIV wieku na wzgórzu nad Golubiem-Dobrzyniem – miał być połączeniem twierdzy i klasztoru. Jego słynną mieszkanką była m.in. Anna Wazówna, kobieta nietuzinkowa. Zamek ten słynie dzięki bractwu rycerskiemu i odbywającym się co roku zawodom rycerskim.
Zamek w Golubiu jest zabytkiem o bogatej historii, a także obiektem prowadzącym działalność turystyczną i kulturalną. Na jego temat krążą też legendy – podobno podczas wojen polsko-szwedzkich w zamku było tajemne, przejście podziemne prowadzące do zamku w Radzikach Dużych. Gdy Szwedzi zajęli Golub, mieszkańcy uciekli w ten sposób przed wrogiem.
Zamek Krzyżtopór w Ujeździe
W województwie świętokrzyskim warto obejrzeć jeden z najlepiej zachowanych obiektów tego typu w Polsce, czyli Zamek Krzyżtopór we wsi Ujazd (z włoskiego ,,pallazzo in fortezza”, czyli rezydencja otoczona potężnymi umocnieniami bastionowymi). Budzi duże zainteresowanie wśród turystów, został zresztą wybudowany z rozmachem – uwagę zwracają m.in. wspaniałe i bogate sale balowe i komnaty, a także piękne ogrody i stajnie. Jest tu wiele ciekawych tematycznie tras – zdecydowanie warto zamek Krzyżtopór w Ujeździe wziąć pod uwagę podczas planowania weekendowego wypadu.
fot. JanNijman / Pixabay