Racławice – pole Bitwy Racławickiej

W roku 2004 teren bitwy został uznany za Pomnik Historii na mocy Rozporządzenia Prezydenta RP z 14.04.2004.

Na miejscu Bitwy Racławickiej odnajdziemy dzisiaj niemalże oryginalny obraz pola walki, który nie został zmodyfikowany działalnością antropologiczną. Lasy, wąwozy, stoki oraz wzgórze Zamczysko, na którym znajdują się ruiny XVI-wiecznego zamku tworzą krajobraz terenu. Oprócz tego w latach 30tych XX wieku usypany został tutaj na pamiątkę wydarzeń kopiec Kościuszki.

Sławę Racławicom przyniosła słynna bitwa w okresie Powstania Kościuszkowskiego. 1 kwietnia 1794 po obwieszczeniu Powstania Kościuszko wybrał się w drogę z Krakowa do Warszawy. Już 4 kwietnia doszło do starcia wojsk polskich z rosyjskimi dowodzone przez gen Aleksandra Tormasowa, które odbyło się na terenie Racławic, Dziemięrzyc oraz Wrocimowic. Należy wspomnieć, że walkę zapoczątkowała strona rosyjska jednak zakończyła się ona zwycięstwem dla armii polskiej dzięki kosynierom pod dowództwem Kościuszko, którzy brawurowo rozprawili się z Rosjanami. Chłop Wojciech Bartos nazywany później Bartosz Głowacki szczególnie wyróżnił się podczas starcia. Legenda głosi, że swoją czapką ugasił on odpalone zarzewie armaty wojsk rosyjskich.  

Historycy Bitwę Racławicką uznają za wydarzenie ogromnie znaczące dla historii Polski. Zwycięstwo dodało ówczas otuchy i wiary w ocalenie własnej narodowości.